Oplossingsgericht werken of probleemgericht werken, that’s the question!

Moet een team zich nu richten op het identificeren en versterken van oplossingen, of juist op het analyseren en oplossen van problemen? Deze vraag is niet eenvoudig te beantwoorden en er is al helemaal geen juist antwoord die altijd toepasbaar is.
We dagen teams daarom ook uit om hun aanpak regelmatig te heroverwegen en te bepalen welke benadering het meest geschikt is voor hun specifieke situatie.

In deze blog gaan we dieper in op de essentie van deze twee benaderingen. We zullen verkennen wat ze inhouden, hun respectieve voor- en nadelen bespreken, en richtlijnen bieden om te bepalen wanneer elk van deze methoden het meest geschikt is.

Verschillen tussen oplossingsgericht werken en probleemgericht werken

Oplossingsgericht werken en probleemoplossend werken zijn beide benaderingen die tot doel hebben om problemen aan te pakken, maar ze verschillen in hun focus, aanpak en filosofie.

Wat is Oplossingsgericht werken:

Deze benadering richt zich voornamelijk op het identificeren en versterken van oplossingen en sterke punten in plaats van zich te concentreren op de problemen zelf.
Het legt de nadruk op het verkennen van wat er werkt en wat goed gaat in plaats van te graven in de oorzaken van problemen.
Het gaat uit van de veronderstelling dat mensen zelf de capaciteit hebben om oplossingen te vinden voor hun problemen, en de rol van de begeleider is om hen te helpen deze oplossingen te ontdekken en te versterken.
Oplossingsgericht werken maakt gebruik van technieken zoals schaalvragen, uitzonderingen identificeren, doelgerichte vragen stellen en het gebruik van complimenten en positieve feedback.

Wat is Probleemgericht werken:

Deze benadering richt zich op het identificeren, analyseren en oplossen van problemen door de oorzaken ervan te achterhalen en gerichte interventies te ontwikkelen om ze op te lossen.
Het legt de nadruk op het begrijpen van de wortels van het probleem, het verzamelen van relevante informatie, het analyseren van gegevens en het ontwikkelen van actieplannen om het probleem aan te pakken.
Probleemoplossend werken gaat ervan uit dat het begrijpen van de oorzaken van een probleem essentieel is om effectieve oplossingen te vinden.
Typische stappen in probleemoplossend werken omvatten probleemidentificatie, probleemanalyse, het genereren van mogelijke oplossingen, het evalueren van oplossingen en het implementeren van de beste oplossing.

Kortom:

Oplossingsgericht werken richt zich op het identificeren en versterken van oplossingen en sterke punten, terwijl probleemoplossend werken zich richt op het identificeren en oplossen van problemen door het begrijpen van hun oorzaken en het ontwikkelen van gerichte interventies.

Oplossingsgericht werken voorbeeld

Stel je voor dat een team regelmatig moeite heeft om effectief te communiceren, wat leidt tot misverstanden en vertragingen bij projecten.

Teamleider: “Laten we eens kijken naar momenten waarop onze communicatie goed heeft gewerkt. Zijn er voorbeelden van projecten waarbij we naadloos hebben samengewerkt?”

Teamlid 1: “Ja, ik herinner me dat project X echt soepel verliep. We hadden regelmatige check-ins en iedereen wist precies wat er van hen werd verwacht.”

Teamleider: “Dat klinkt als een succesvolle aanpak. Wat kunnen we leren van dat project en toepassen op onze huidige situatie?”

Teamlid 2: “Misschien moeten we vaker check-ins plannen en duidelijke taken toewijzen aan elk teamlid, zodat iedereen op dezelfde pagina zit.”

Teamleider: “Dat lijkt een goed idee. Laten we beginnen met het plannen van regelmatige bijeenkomsten en het opstellen van een duidelijke taakverdeling voor het komende project.”

Probleemgericht werken voorbeeld

Stel je voor dat een team regelmatig problemen ondervindt bij het halen van deadlines vanwege gebrek aan effectieve time-managementvaardigheden.

Teamleider: “Laten we eens kijken naar de specifieke redenen waarom we moeite hebben om deadlines te halen. Welke obstakels staan onze productiviteit in de weg?”

Teamlid 1: “Ik denk dat een van de belangrijkste problemen is dat we geen duidelijke deadlines stellen voor individuele taken, waardoor we het overzicht verliezen.”

Teamleider: “Dat is een belangrijk inzicht. Zouden we kunnen werken aan het verbeteren van onze planning en het stellen van realistische deadlines voor elke taak?”

Teamlid 2: “Ja, dat zou helpen. Misschien kunnen we ook regelmatige check-ins plannen om de voortgang te bespreken en eventuele obstakels aan te pakken.”

Teamleider: “Goed idee. Laten we een planningssessie plannen waarbij we taken toewijzen, deadlines stellen en regelmatige follow-ups inplannen om ervoor te zorgen dat we op schema blijven.”

Wat zijn de voor en nadelen van oplossingsgericht werken en probleemgericht werken?

Het kiezen tussen een oplossingsgerichte of probleemoplossende methode hangt af van verschillende factoren, waaronder de aard van het probleem, de context, de samenstelling van het team en de gewenste uitkomst. Om een goede keuze te kunnen maken is het belangrijk te weten wat de voor en nadelen zijn van deze methoden.

Voordelen

Oplossingsgericht werken

Probleemgericht werken

Oplossingsgericht werken

Positieve focus: Oplossingsgericht werken legt de nadruk op wat er goed gaat in plaats van te focussen op problemen. Dit kan een positieve en optimistische sfeer in het team bevorderen, waardoor de motivatie en het vertrouwen toenemen.
Efficiëntie: Door zich te richten op het identificeren van oplossingen en sterke punten, kan oplossingsgericht werken teams helpen om sneller resultaten te behalen. Het vermijdt langdurige analyses van problemen en concentreert zich op het vinden van praktische en direct toepasbare oplossingen.
Empowerment van teamleden: Oplossingsgericht werken benadrukt de capaciteiten en vaardigheden van individuele teamleden. Door hen te betrekken bij het identificeren en implementeren van oplossingen, kunnen teamleden zich empowered voelen en een gevoel van eigenaarschap ontwikkelen over de resultaten.
Flexibiliteit: Deze aanpak is vaak flexibel en kan worden aangepast aan verschillende situaties en teams. Het biedt ruimte voor creativiteit en diversiteit in oplossingen, waardoor teams kunnen experimenteren en nieuwe benaderingen kunnen uitproberen.

Probleemgericht werken

Diepgaande analyse: Probleemoplossend werken moedigt teams aan om de onderliggende oorzaken van problemen te identificeren en te begrijpen. Dit kan leiden tot een diepgaande analyse van problemen, waardoor teams effectieve oplossingen kunnen ontwikkelen die de kern van het probleem aanpakken.
Systematische aanpak: Deze aanpak biedt een gestructureerd kader voor het aanpakken van problemen, met typische stappen zoals probleemidentificatie, probleemanalyse, het genereren van oplossingen, het evalueren van oplossingen en het implementeren van de beste oplossing. Dit helpt teams om methodisch te werk te gaan en om het probleem op een systematische manier aan te pakken.
Leermogelijkheden: Probleemoplossend werken biedt waardevolle leermogelijkheden voor teamleden. Door problemen te analyseren en oplossingen te ontwikkelen, kunnen teamleden nieuwe vaardigheden en inzichten verwerven die hen kunnen helpen bij toekomstige uitdagingen.
Teamcohesie: Het proces van gezamenlijk problemen identificeren en oplossen kan de samenwerking en cohesie binnen het team versterken. Het kan teamleden samenbrengen in het streven naar een gemeenschappelijk doel en hen helpen om effectiever samen te werken.

Nadelen

Oplossingsgericht werken

Probleemgericht werken

Oplossingsgericht werken

Mogelijk gebrek aan diepgang: Omdat oplossingsgericht werken zich voornamelijk richt op het identificeren van oplossingen, kan het soms oppervlakkig lijken. Dit kan een uitdaging vormen bij het omgaan met complexe problemen die diepgaandere analyses en interventies vereisen.
Mogelijk negeren van onderliggende oorzaken: Door de focus te leggen op oplossingen, kan oplossingsgericht werken soms de onderliggende oorzaken van problemen over het hoofd zien. Dit kan leiden tot het behandelen van symptomen in plaats van het aanpakken van de kernproblemen.
Weerstand bij teamleden: Niet alle teamleden kunnen zich comfortabel voelen bij een oplossingsgerichte benadering, vooral als ze gewend zijn aan een meer probleemgerichte aanpak. Sommige teamleden kunnen het gevoel hebben dat hun zorgen niet serieus worden genomen als de nadruk te sterk ligt op het vinden van oplossingen.
Mogelijke overschatting van positiviteit: Hoewel een positieve focus voordelen heeft, kan een overdreven focus op positiviteit leiden tot het negeren van legitieme zorgen of het bagatelliseren van problemen. Dit kan uiteindelijk leiden tot het uitstellen van noodzakelijke acties of het negeren van potentiële risico’s.

Probleemgericht werken

Tijdsintensief: Probleemoplossend werken kan een tijdsintensief proces zijn, vooral als het gaat om complexe problemen die diepgaande analyse vereisen. Dit kan leiden tot vertragingen in het nemen van beslissingen en het implementeren van oplossingen.
Complexiteit: Sommige problemen kunnen zo complex zijn dat het moeilijk is om ze volledig te begrijpen en op te lossen. Dit kan leiden tot frustratie en demotivatie bij teamleden, vooral als er geen duidelijke oplossingen voorhanden zijn.
Weerstand tegen verandering: Het implementeren van oplossingen kan weerstand veroorzaken bij teamleden die vasthouden aan bestaande werkwijzen of die bang zijn voor verandering. Dit kan de effectiviteit van de probleemoplossende aanpak belemmeren.
Risico van tunnelvisie: Bij het focussen op het oplossen van een specifiek probleem bestaat het risico dat teams zich te veel richten op één bepaalde oplossing en andere mogelijke alternatieven over het hoofd zien. Dit kan leiden tot tunnelvisie en het missen van creatieve of innovatieve oplossingen.

Hoe maak je de keuze?

Zoals gezegd hangt de keuze tussen een oplossingsgerichte of probleemoplossende methode af van verschillende factoren, waaronder de aard van het probleem, de context, de samenstelling van het team en de gewenste uitkomst. Ook is niet ieder team in staat om zonder begeleiding de ene of de andere methode goed uit te voeren. Hier zijn enkele richtlijnen voor wanneer elk van deze methoden het meest geschikt is:

Wanneer gebruik je de oplossingsgerichte methode?

Wanneer het probleem duidelijk is gedefinieerd en de focus ligt op het vinden van mogelijke oplossingen.
Het is geschikt voor situaties waarin teamleden al over sterke punten en capaciteiten beschikken die kunnen worden benut om oplossingen te genereren.
Deze methode is handig wanneer er een behoefte is aan snelle besluitvorming en actie, zonder uitgebreide analyse van problemen.
Het is effectief wanneer het team zich richt op het verbeteren van bestaande processen of het optimaliseren van prestaties.

Wanneer gebruik je de probleemgerichte methode?

Gebruik deze methode wanneer het probleem complex is en een grondige analyse vereist om de onderliggende oorzaken te begrijpen.
Het is geschikt voor situaties waarin het probleem niet duidelijk is gedefinieerd of waar meerdere factoren bijdragen aan het probleem.
Deze methode is handig wanneer er behoefte is aan een systematische aanpak om het probleem op te lossen en potentiële risico's te identificeren.
Het is effectief wanneer het team te maken heeft met nieuwe uitdagingen of problemen die niet eerder zijn ervaren en waarvoor geen voor de hand liggende oplossingen beschikbaar zijn.

Over het algemeen kan worden gesteld dat oplossingsgericht werken geschikter is voor situaties waarin het probleem goed gedefinieerd is, terwijl probleemoplossend werken meer geschikt is voor complexe problemen die een diepgaande analyse en gestructureerde aanpak vereisen. Het is echter belangrijk om flexibel te zijn en beide methoden aan te passen aan de specifieke behoeften en context van het team en de situatie. In sommige gevallen kan het ook nuttig zijn om elementen van beide benaderingen te combineren om een evenwichtige aanpak te bereiken.

Denk niet Zwart-Wit

Hoewel beide methodes handvatten bieden voor teamwork, zijn er nog vele andere factoren die invloed hebben op de efficiëntie van teams.
Team Supporter helpt bij het bepalen van het niveau en behoefte van teams. Het geeft daarmee meer hulp bij het bepalen van de beste benaderingen voor een team . Wil je eens uitproberen hoe een scan van team Supporter er uit ziet?

Start gratis met de Teamscan

Definitie:

Oplossingsgericht werken Betekenis

Oplossingsgericht werken is een benadering die zich concentreert op het verkennen van mogelijke oplossingen voor problemen, waarbij de focus ligt op het benutten van bestaande hulpbronnen en het bevorderen van positieve verandering.

Definitie:

Probleemgericht werken Betekenis

Probleemgericht werken richt zich op het analyseren van problemen, waarbij de focus ligt op het begrijpen van oorzaken en het ontwikkelen van gerichte interventies om ze op te lossen.